Historici vermoeden dat aartsbisschop van Trier Arnold II Burg Stolzenfels rond 1248 vooral liet bouwen, omdat de aartsbisschop van Mainz in 1232 Burg Lahneck had laten bouwen: hierdoor beschikten de beide aartsbisdommen over gelijkwaardige posities aan de monding van de Lahn. Stolzenfels werd echter door het lot van vele burchten getroffen: het complex werd tijdens de Paltse Successieoorlog verwoest. Het is aan de Pruisische kroonprins en later koning Frederik Willem IV te danken dat de voormalige hoog gelegen burcht tegenwoordig als belangrijk bouwwerk van Pruisische Rijnromantiek is te bezichtigen. De kroonprins kreeg de burchtruïne in 1823 als geschenk van de stad Koblenz – en liet het complex door twee van de belangrijkste architecten van die tijd, Karl Friedrich Schinkel en zijn leerling en opvolger August Stüler, verbouwen tot een imposante residentie met koninklijke allure. Schloss Stolzenfels diende vervolgens als zomerresidentie van de koninklijke familie.
Bezoekers wandelen tegenwoordig door het landschapspark van de Pruisische landschapsarchitect Peter Joseph Lenné naar het slot.